چابکرو: سازمان نباید تحت تاثیر جناح های سیاسی باشد، تنظیم فضای مجازی با فیلتر یکی نیست - مجله سرگرمی

گروه فرهنگ و هنر خبرنگاران-عباس اسماعیل گل؛ فضای مجازی و شبکه های اجتماعی برآمده از آن، نقشی غیرقابل انکار در جوامع امروزی دارند. این رسانه ها با برخورداری از قابلیت ها و امکانات کم نظیر، دسترسی کاربران به آخرین اخبار، اطلاعات و محتوای صوتی و تصویری را به کمترین زمان ممکن رسانده اند. فراگیر بودن این رسانه ها علیرغم هم امتیازات و امکاناتی که در اختیار کاربران قرار می دهد، نوعی چالش و دغدغه را نیز به دنبال خود دارد؛ امکان فراوری و ارائه محتوا در فرمت های مختلف از سوی هر کاربر، گروه، سازمان و نهادی در این فضا وجود دارد. در این جاست که بحث رگولاتوری یا تنظیم گری محتوا خاصه از نوع صوتی و تصویری اش که حائز جذابیت های سمعی و بصری است، به میان می آید و اهمیت پیدا می نماید. اصولا تصور فضای مجازی با لحاظ گستردگی و وسعتی که از آن برخوردار است، بدون مقوله تنظیم گری و نظارت بر محتوا در آن مشکل و دور از دسترس است. به طور قطع، تنظیم گری محتوا در فضای مجازی، وجود یک متولی تعیین و قانونی را می طلبد که با استفاده از اهرم ها و پشتوانه های قانونی، نظارت کامل و جامعی بر این فضا داشته باشد. به همین دلیل، سازمان تنظیم گری (رگولاتوری) محتوای صوت و تصویر آنلاین در فضای مجازی با لحاظ همین احتیاج و دغدغه شکل گرفته و مشغول به فعالیت است.

اهمیت تنظیم­ گری محتوا در فضای مجازی و ضرورت وجود یک نهاد قانونی و جوابگو برای تحقق این مهم، محور گفت و گو با دکتر علیرضا چابکرو، مدرس و پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه است که در ادامه از نظرتات میگذرد:

به عنوان یک کارشناس ارتباطات چه تعریفی از رگولاتوری و تنظیم گری در فضای مجازی دارید و این تنظیم گری به خصوص در زمینه محتوای صوت و تصویر چقدر اهمیت دارد؟

انتظار دارم با پیشرفت تکنولوژی و افزایش پهنای باند دسترسی به اینترنت و به طبع فضای مجازی، بحث تنظیم پررنگ و در عوض، محدودیت کمرنگ گردد. تنظیم گری را به هیچ عنوان مترادف با اعمال محدودیت نمی دانم و به نظرم حکومت ها هم نباید به این سمت و سو بروند. محتوا باید متناسب و مناسب جامعه مخاطبان هدف خود باشد. در خبر مقوله ای داریم تحت عنوان دروازه بانی که صحت و سقم خبر راستی آزمایی می گردد و حتی مصلحت ها هم مدنظر قرار می گیرد. این مقوله برای فضای مجازی نیز مصداق دارد. در بحث لزوم تنظیم گری در فضای مجازی شبهه ای وجود ندارد، فقط چگونگی اجرا و اعمال آن مطرح است که به محدودیت و یکنواختی نزدیک نگردد.

گاهی تنظیم گری با فیلترینگ در یک ردیف قرار می گیرد. چقدر تفاوت میان این دو مفهوم وجود دارد؟

فیلترینگ دارای یک بار سیاسی است و معمولا از سوی حکومت ها و دولت ها دنبال می گردد اما رگولاتوری مانند یک پزشک و طبیب است که دغدغه مخاطب را دارد و او را از آن چه برایش ضرر دارد برحذر می نماید. البته گاهی نظام ها و دولت ها هم برای اعمال فیلترینگ همین ادله را می آورند، پس باید دقت داشت که دو مفهوم با یکدیگر اشتباه گرفته نشوند.

تنظیم گری محتوا در فضای مجازی چه تفاوت هایی با رسانه هایی که پیش از این تجربه شده است دارد؟

تفاوت اصلی اش در تنوع فضای مجازی است. رسانه های پیش از این، تنوع چندانی نداشتند و طبیعتا اعمال تنظیم گری در آنها آسان بود. تنوع محتوا در فضای مجازی اما فراوان و حتی می توان گفت نامحدود است. در فرمت های مختلف می توان محتوا فراوری و در این فضا منتشر کرد. در رسانه های سنتی، ما با یک فرمت و نوع از محتوا روبرو هستیم، برای مثال رسانه یا مکتوب است یا صوتی و یا تصویری اما در شبکه های اجتماعی با انواع محتوا سر و کار داریم و همین، بحث تنظیم گری در این فضای رسانه ای را مشکل می سازد. البته این تنوع، مزایایی هم برای فضای مجازی ایجاد نموده است؛ برای مثال، شما می توانید بر اساس سلایق مخاطب، فراوری محتوا داشته باشید و ارائه کنید. طبیعی است محتوایی که برای یک دانشجوی پزشکی مناسب است به کار یک نوجوان نمی آید. اتفاقا در اینجاست که بحث تنظیم گری اهمیت پیدا می نماید و تنظیم گر می تواند براساس احتیاج مخاطب، محتوا را دسته بندی و ارائه نماید.

وجود یک نهاد قانونی و رسمی به عنوان متولی تنظیم گری محتوای صوت و تصویر در فضای مجازی چقدر ضروری است؟

بهتر است بگوییم چه میزان ضرورت دارد. به هر حال، مقوله تنظیم گری یک متولی قانونی احتیاج دارد که البته باید جوابگو هم باشد، اما به شرطی که این نهاد قانونی و جوابگو در صندلی واقعی خودش قرار گرفته باشد. این نهاد اگر بخواهد از منظر حکومتی و بر اساس سلایق شخصی و جناحی عمل کند قطعا راه به جایی نخواهد برد.

به عنوان یک استاد ارتباطات چه پیشنهاداتی برای بهتر شدن کیفیت عملکرد این نهاد به عنوان متولی تنظیم گری محتوا در فضای مجازی دارید؟

آنچه اهمیت دارد شناخت متولیان از صندلی واقعی محتوایی تنظیم گری است، به این معنا که از خود و جامعه مخاطبان شان به یک خودآگاهی برسند که نیامده اند برای محدودیت و سلب آزادی ها، بلکه آمده اند برای راهنمایی. نکته مهم دیگر اینکه، جناح بندی های سیاسی و سلایق شخصی به هیچ عنوان نتوانند سازمان تنظیم گری را تحت تاثیر خود قرار داده و بر عملکرد آن سایه بیندازند. به عبارت بهتر، استقلال و اختیار عمل این سازمان حفظ گردد.

گاهی بحث تنظیم گری فقط در نظارت و جلوگیری از تخلفات خلاصه می گردد. رگولاتوری چقدر می تواند در تامین حقوق فعالان فراوری محتوا در فضای مجازی نقش داشته باشد؟

تنظیم گری وجوه مختلفی دارد که باید به آنها پرداخت. نظارت فقط یک وجه آن است و ابعاد دیگری از جمله تامین و حفظ حقوق پدیدآورندگان محتوا را هم دارد. راهنمایی به موقع محتوا، حل مسائل اجتماعی و تسهیل و تسریع در تحقق دولت الکترونیک از جمله دیگر وجوه مقوله تنظیم گری است. از این منظر، رگولاتوری دارای نتایج مثبت فراوانی است.

یکی از معضلات امروز فضای مجازی انتشار اخبار فیک و به دنبال آن شیوع شایعه در جامعه است. بسیاری از اخبار هم در فرمت صوت و تصویر در این فضا منتشر می گردد. تنظیم گری تا چه میزان می تواند در برطرف یا دستکم کمرنگ شدن این معضل موثر باشد؟

به نظرم برای برطرف این معضل، پیش از تنظیم گری باید در فراوری محتوا دقت و وسواس لازم را به کار گرفت. با ارزیابی و آنالیز صحت و سقم یک خبر می توان از انتشار آن جلوگیری کرد. در مورد انتشار اخبار، تنظیم گری باید در کنار ارزیابی باشد.

این تنظیم گری چقدر می تواند در حفظ حریم خصوصی افراد به خصوص در سایت های اشتراک ویدئو تاثیر بگذارد؟

اصولا در فضای مجازی بحث حفظ حریم خصوصی افراد صندلی چندانی ندارد، لااقل در قیاس با آنچه که از مفهوم حریم خصوصی در جامعه وجود دارد. با این حال، مجمع و نهادی باید باشد که در صورت تجاوز به حریم خصوصی افراد، بتوان برای طرح شکایت به آن مراجعه کرد و در اصل، مدافع حقوق کاربر باشد.

بحث رگولاتوری در کشورهایی که در قیاس با ایران سال ها زودتر به فضای مجازی دسترسی داشته اند چه صندلی و اهمیتی دارد؟

درست است که آنها زودتر آغاز نموده اند اما هم چندان عقب نیستیم. در این کشورها مقرراتی تنظیم شده تا حقوق همه کاربران و به خصوص اقشار خاص مانند بچه ها در فضای مجازی لحاظ گردد. از سوی دیگر، ساز و کار پیگیری های حقوقی و قضایی هم در صورت تضییع حقوق کاربران تعریف شده است. این وجه حقوقی و قضایی در ایران بسیار ضعیف است. کشوری در جهان نیست که تنظیم گری محتوای صوت و تصویر در فضای مجازی را جدی نگرفته باشد.

banima.ir: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما

namasho.com: نماشو: آگهی رایگان، رپورتاژ خبری، طراحی سایت، سئو و بهینه سازی وبسایت