مطالبه نابینایان و ناشنوایان از جشنواره فیلم و تئاتر فجر - مجله سرگرمی

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، در سراسر دنیا نابینایان، ناشنوایان و معلولان جسمی و حرکتی جزو گروه های خاص یک جامعه محسوب می شوند و برنامه ریزی ها در عرصه های مختلف به گونه ای است که این اقشار نیز بتوانند از امکانات رفاهی، اجتماعی، فرهنگی و هنری بهره مند شوند.

در کشور های پیشرفته در عرصه های فرهنگی و به طور خاص در حوزه های مختلف هنری از جمله سینما، تئاتر، موسیقی و هنر های تجسمی، شرایطی فراهم می گردد تا این گروه های خاص، بتوانند همچون سایر افراد عادی جامعه، در این عرصه ها فعالیت و حضور داشته باشند و در عین حال از محصولاتی که در این حوزه ها ارائه می گردد، استفاده نمایند.

سال هاست که فراورینمایندگان فیلم های سینمایی در اروپا و آمریکا برای مخاطبان نابینا و ناشنوا، نسخه های ویژه فراوری و ارائه می نمایند و در عرصه تئاتر نیز این امکان برای نابینایان و ناشنوایان فراهم است تا به واسطه تمهیداتی امکان استفاده از آثار را داشته باشند.

متأسفانه در کشور ما شرایط به گونه دیگری است و در عرصه های مختلف هنر کمترین توجه به مخاطبان نابینا و ناشنوا شده است.

یک مرور آماری و چند نکته

طبق آمار سازمان بهداشت دنیای حدود 45 میلیون نفر نابینا و حدود 466 میلیون نفر از جمعیت دنیا ناشنوا هستند. تعداد نابینایان در کشور ما هم طبق آمار ارائه شده حدود 150 هزار نفر است که با در نظر دریافت افراد کم بینا، این تعداد به 750 هزار نفر می رسد. همچنین حدود 530 هزار نفر از جمعیت ایران را افراد ناشنوا و کم شنوا تشکیل داده اند.

سالانه بخش عظیمی از جمعیت نابینایان و ناشنوایان ایران به دلیل فراهم نبودن شرایط، امکان استفاده از محصولات هنری به ویژه سینما و تئاتر را ندارند. فیلم هایی که در ایران ساخته و فراوری می شوند بدون توجه به مخاطبان نابینا و ناشنوا، از ارائه نسخه های اورجینال شرح دار برای نابینایان و زیرنویس دار برای ناشنوایان خودداری می نمایند در حالی که این قشر از جامعه ایران نیز حق استفاده از محصولات هنری را دارند.

در عرصه تئاتر نیز نمایش هایی که دارای قصه و دیالوگ محور هستند برای ارائه به نابینایان مناسب هستند و آثار نمایشی با چاپ شرحات کلی نمایش و یا ارائه بالانویس می توانند فرصت حضور ناشنوایان و تماشای آثار را برای این اقشار جامعه فراهم نمایند، اما در این عرصه نیز نسبت به نابینایان و ناشنوایان کم توجهی شده است.

به لحاظ مالی نیز جامعه سینما و تئاتر ایران خود را از حضور بخش قابل توجهی از مخاطبان علاقه مند به این هنر ها محروم نموده است، زیرا نابینایان و ناشنوایان نیازی به بلیت رایگان ندارند و در صورت ایجاد شرایط مناسب برای این گروه از مخاطبان، آن ها نیز خریدار بلیت فیلم های در حال اکران و تئاتر های در حال انجام خواهند بود و به گیشه فروش فیلم ها و تئاتر ها یاری خواهند کرد.

مهمتر از فرآیند جاری عرضه محصولات هنری، هر سال جشنواره های بین المللی فیلم و تئاتر فجر هم بدون اینکه مخاطبان نابینا و ناشنوا را مورد توجه خود قرار دهند برگزار می شوند و نابینایان و ناشنوایان علاقه مند به هنر، از همراه شدن با سینما و تئاتر ایران در جشن انقلاب اسلامی محروم می مانند!

ظرفیتی که با رادیو فیلم کلید خورد

محمدقاسم کفیلی دانشجوی حقوق و از مخاطبان نابینای سینماست. او درباره شرایط استفاده نابینایان از فیلم های سینمایی، گفت: قبل از تأسیس رادیونمایش هیچ امکانی برای نابینایان وجود نداشت، مگر اینکه با یک همراه و در شرایطی سخت به تماشای فیلم بنشینند و یا منتظر بمانند تا نسخه فیلم منتشر گردد و در منزل با شرحات همراه خود، فیلم را ببینند. در رادیونمایش که برنامه رادیو فیلم به تهیه نمایندگی آقای فرشاد آذرنیا وجود داشت، فیلم های شرح دار درست می کردند. این در حالی است که تاریخچه فیلم های شرح دار در خارج از کشور قدمت بسیار بیشتری دارد.

وی ادامه داد: با شرحاتی برای فیلم ها در این برنامه ارائه می شد، نابینایان متوجه فیلم ها می شدند و این حرکت بسیار خوبی بود. نویسنده بیشتر رادیوفیلم ها آقای بهرام سروری نژاد بود. این برنامه چند سالی ادامه داشت و شاید حدود 100 فیلم در رادیوفیلم برای نابینایان شرح دار شد. بعد از سرانجام برنامه رادیوفیلم در تمام این سال ها دیگر فیلم شرح دار نداشتیم تا اینکه گروه سوینا شکل گرفت و به تازگی شرایط اکران فیلم برای نابینایان را ایجاد نموده است.

این دانشجوی حقوق با اشاره به اینکه بعضی فیلم های خارجی شرح دار را به وسیله نسخه های دی وی دی تماشا نموده است، تأکید کرد: ما نابینایان علاقه مند به سینما نیز دوست داریم که از جشنواره فیلم فجر عقب نباشیم و بتوانیم فیلم ها را همزمان با مخاطبان دیگر ببینیم. من دوستانی دارم که سختی های حضور در جشنواره فیلم فجر را تحمل می کردند تا بتوانند فیلم ها را ببینند و همراهانشان صحنه ها را درگوشی برایشان شرح می دادند، اما حداقل این است که یک سانس از هر فیلم را اختصاص به اکران فیلم برای نابینایان دهند.

کفیلی اظهار کرد: مطمئنا مدیران و مسئولان نمی خواهند که زیاد هزینه ای برای اکران نابینایان داشته باشند در غیر اینصورت می توانند هدفون هایی را در سالن ها نصب نمایند که شرحات فیلم برای مخاطبان بینا پخش نگردد و نابینایان به وسیله هدفون ها شرحات فیلم را بشنوند. این اتفاق در سینما های کشور های پیشرفته انجام می گردد.

خواسته ای که مسئولان ناشنیده می گیرند

حمید حیدری فوق دیپلم برق ساختمان و صنعتی از دیگر نابینایان علاقه مند به سینما نیز درباره ایجاد شرایط مناسب برای استفاده نابینایان از آثار جشنواره فیلم فجر، اظهار کرد: اگر مدیران و مسئولان وزارت ارشاد و جشنواره فیلم فجر نمی خواهند نوبت اکران خاصی را به نابینایان اختصاص دهند، می توانند از چند هدفون استفاده نمایند تا نابینایان با استفاده از هدفون در کنار مخاطبان دیگر فیلم ها را تماشا نمایند.

وی تأکید کرد: من هوادار سینما و تماشای فیلم های سینمایی هستم و همیشه این خواسته از سوی نابینایان خطاب به مدیران جشنواره و وزارت ارشاد مطرح شده که امکان تماشای فیلم ها را برای این گروه از مخاطبان فراهم نمایند، ولی تا به امروز اقدامی از سوی مدیران و مسئولان تصمیم گیرنده در این خصوص اتخاذ نشده است.

سکینه ضیایی ها که در رشته الکترونیک مشغول به تحصیل و از معلولان جسمی حرکتی و از جمله علاقه مندان به سینما و تئاتر است نیز درباره شرایط و شرایط حضور معولان در سالن های سینما و تئاتر توضیح داد: مشکل ما این است که هیچ وقت نمی توانیم همزمان با افراد سالم از آثار جشنواره های فیلم و تئاتر فجر دیدن کنیم، زیرا شرایط برای حضور ما مهیا نیست. برای ما مشکل تردد و دسترسی به سالن های سینما و تئاتر وجود دارد و امکان اینکه بتوانیم خودمان بدون اینکه مزاحم اعضای خانواده یا دوستان شویم به تماشای فیلم ها یا تئاتر های جشنواره فجر بنشینیم، نیست.

وی ادامه داد: شرایط برای معلولان جسمی و حرکتی مناسب سازی نشده است. این شرایط برای نابینایان نیز وجود دارد و شرایط اکران با نسخه های شرح دار برای شان فراهم نشده است.

این مخاطب سینما و تئاتر تأکید کرد: سال هاست که جشنواره های سینما و تئاتر فجر برگزار می شوند و هنوز ما نقشی در دیدن آثار جشنواره ها نداریم. در سال به سختی می توانیم به تماشای یک یا 2 فیلم و تئاتر بنشینیم، زیرا مناسب سازی برای ما انجام نشده است.

محمدعلی خادمیان مهندس مکانیک یکی از فعالان کم بینا در عرصه هنر است که در زمینه سینما و تئاتر فعالیت می نماید. وی نیز معتقد است که فضا های سینمایی و تئاتری برای نابینایان و معولان مناسب سازی نشده است.

خادمیان اظهار کرد: متأسفانه روی ما به عنوان مخاطب و یا هنرمند سرمایه گذاری نمی نمایند.

فرشته داداش زاده کارشناس روانشناسی بچه ها استثنایی هم از نابینایان علاقه مند به سینما و تئاتر است. وی متذکر شد: ما در بخش تردد و دسترسی به سالن های سینما و تئاتر بسیار مشکل داریم. باید فضایی برای ما فراهم گردد تا بتوانیم فیلم های جشنواره را به صورت نسخه شرح دار و تئاتر های جشنواره فجر را در سانس های ویژه نابینایان ببینیم.

هیچ سهی از جشنواره های فجر نداریم

مصطفی سیاهدری دیپلم علوم انسانی و دارای شغل آزاد است. وی که مخاطب و علاقه مند به سینماست توضیح داد: ما هیچ سهمی از جشنواره فیلم و تئاتر فجر نداریم. از وزارت ارشاد می خواهیم که سهمیه ای را برای افراد نابینا و کم بینا و همچنین امکان ارائه نسخه های شرح دار فیلم ها و تئاتر ها را فراهم کند.

داریوش جوادی کارشناس ارشد حقوق خصوصی و کتابدار بخش نابینایان کتابخانه کرج نیز علاقه مند به سینما و تئاتر است. وی اظهار کرد: خوب می گردد که جشنواره فیلم فجر حتی الامکان بعضی آثار حاضر در جشنواره را برای مخاطبان نابینا به صورت شرح دار نیز ارائه دهد.

امیرحسین غلامپور مددکار اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبایی یکی دیگر از مخاطبان کم بینایی است که فعالیت های سینما و تئاتر ایران را پیگیری می نماید. وی توضیح داد: سهم ما نابینایان از جشنواره های فیلم و تئاتر فجر صفر است، چون هیچ فیلمی برای افراد نابینا شرح دار نمی گردد و هیچ تئاتری با شرایطی مناسب برای نابینایان اجرا نمی گردد. هیچ حقی برای افراد نابینا و کم بینا در جشنواره های فیلم و تئاتر فجر قائل نیستند.

وی یادآور شد: تنها حقی که به زعم مدیران سینمایی برای مخاطبان نابینا و کم بینا در نظر گرفته شده این است که این مخاطبان با ارائه کارت معلولیت از بلیت رایگان بهره مند می شوند در صورتی که یک فرد نابینا حاضر است هزینه بلیت را هم پرداخت کند، ولی نسخه شرح دار فیلم را ببیند.

احمد طاهری دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت که به عنوان دبیر در مدرسه نابینایان مشغول به فعالیت است، خطاب به مدیران و مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توضیح داد: گاهی اوقات خواسته به حق و فرهنگی و هنری ما آنقدر از سوی دولتمردان و وزارت ارشاد نادیده گرفته می گردد که گمان می کنم نباید این خواسته را مطرح کنیم. دولت اگر بخواهد به وظیفه خود عمل کند باید به عنوان مثال در سطح وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همه اقشار جامعه را مورد توجه قرار دهد.

وی ادامه داد: متأسفانه باید درباره این موضوع مدام صحبت کنیم که لازم است یک معلول در جامعه حضور داشته باشد یا نه و باید او را در خانه حبس کنیم. اگر نگاه مدیران و مسئولان این باشد که معلولان هم بخشی از جامعه ما هستند، مسأله معین می گردد. مسأله این است که ما معلولان بینایی و شنوایی از هنر های سینما و تئاتر محروم هستیم.

طاهری یادآور شد: مدیران و مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می توانند در صورت تمایل، معلولان بینایی و شنوایی را نادیده نگیرند که البته با روندی که در برنامه ریزی و اقدامات خود داشته و دارند، من شک دارم که بخواهند به معلولان بینایی و شنوایی توجه نمایند. گمان نمی کنم هیچ وقت به ذهن شان خطور نموده باشد که بخواهند امکانی را برای تماشای فیلم های سینمایی و آثار تئاتری توسط نابینایان و ناشنوایان فراهم نمایند.

این دانشجوی ارشد تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت در بخش سرانجامی سخنان خود خطاب به مدیران و مسئولان جشنواره فیلم فجر تأکید کرد: اکران یک فیلم سینمایی برای نابینایان و ناشنوایان هزینه آنچنانی ندارد، زیرا یک کارگردان به راحتی می تواند یک فیلمنامه را شرح دار کند. در سالن نیز با نصب چند هدفون، مخاطبان نابینا می توانند به همراه مخاطبان بینا تماشاگر فیلم ها باشند. مخاطبان نابینا نیازی به بلیت رایگان ندارند. شرح دار کردن فیلم ها کار سخت و هزینه بری نیست، ولی نکته اینجاست که آیا مخاطبان نابینا و ناشنوا در اولویت های مدیران و مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جشنواره های فجر قرار دارند یا ندارند.

اسلیم فا: اسلیم فا: مجله دوخت و دوز، طراحی لباس و انتخاب لباس